Dashboard DigiToegankelijk: in één oogopslag inzicht in de digitale toegankelijkheid van websites en apps van de overheid.
Het Dashboard DigiToegankelijk dat LimoenGroen in opdracht van Logius ontwikkelt is een volledig toegankelijk hulpmiddel om inzicht te krijgen in de toegankelijkheid van de digitale communicatie van alle overheidsorganisaties in Nederland. Verantwoordelijken voor de toegankelijkheid van een organisatie, interne toezichthouders en/of andere geïnteresseerden en belanghebbenden zien in het Dashboard in één oogopslag wat de status van digitale toegankelijkheid van een organisatie en van de overheid als geheel is. Daarmee biedt het Dashboard ook handvatten voor toezicht.
Waarom het Dashboard DigiToegankelijk?
Sinds 2018 zijn overheidsorganisaties wettelijk verplicht om verklaringen op te stellen over de toegankelijkheid van hun websites en apps. Tot nu toe waren de verklaringen alleen afzonderlijk via een register in te zien. Een totaalbeeld per organisatie ontbrak.
Het nieuwe Dashboard vult dat gat. Getoond wordt hoeveel verklaringen een organisatie in totaal heeft afgegeven, en welk deel van die verklaringen status A, B, C, D of E heeft. Bezoekers kunnen daardoor eenvoudig zien in welke mate een organisatie al aan de wettelijke verplichting voldoet.
Elke nacht worden via een automatische koppeling toegankelijkheidsverklaringen van overheidsorganisaties opgehaald van de Invulassistent Toegankelijkheidsverklaring. Deze informatie wordt verwerkt zodat deze vervolgens kan worden getoond aan bezoekers van het Dashboard. De homepage van het Dashboard toont de status van de digitale toegankelijkheid van de hele overheid. Via een zoekfunctionaliteit kan een specifieke organisatie worden opgezocht. Per organisatie kan de status van de digitale toegankelijkheid worden bekeken en kan deze worden vergeleken met de verschillende organisatietypes. Ook toont de organisatiepagina een overzicht van alle bekende sites en apps waar de organisatie voor verantwoordelijk is.
In 2024 is functionaliteit toegevoegd om sites en apps waarvan onduidelijk is wie verantwoordelijk is te inventariseren. Met deze functionaliteit is aan alle overheidsorganisaties gevraagd aan te geven of ze wel of niet verantwoordelijk zijn voor een bepaalde site of app om een beter totaalbeeld te verkrijgen van de digitale toegankelijkheid van overheidsorganisaties.
In 2025 wordt er gewerkt aan een MijnDigitoegankelijk onderdeel in het systeem waarmee overheidsorganisaties inzichtelijk krijgen wat er moet gebeuren om de informatie over de digitale toegankelijkheid van hun sites en apps actueel te houden en wat er moet gebeuren om deze te verbeteren en zo beter te voldoen aan de wet.
Uitdaging
Overheidsorganisaties moeten hun websites en apps toegankelijk maken. Dat staat in de wet voor digitale toegankelijkheid: het Besluit digitale toegankelijkheid overheid. Websites en apps van de overheid mogen status A, B of C hebben. Websites en apps met status A voldoen echter aan alle toegankelijkheidseisen. Het verkrijgen van deze status A was daarom ook een eis voor het Dashboard.
Datavisualisaties
Eén van de grootste uitdagingen was het toegankelijk maken van de datavisualisatie. Het tonen van het aantal websites en apps per status in een grafiek. Hiervoor is D3: data driven documents ingezet. Deze JavaScript bibliotheek genereert aan de hand van de data <svg> grafieken. Met de juiste patronen creëer je gemakkelijk een toegankelijke <svg>.
Als alternatief voor de grafiek biedt het Dashboard ook een tabel met dezelfde data. Aan de hand van radio buttons kun je de weergave aanpassen.
Tijdens ontwikkeling overleg met specialisten en auditors
Mogelijke “pijnpunten” die de digitale toegankelijkheid in gevaar zouden kunnen brengen, worden tijdens de sprint planning al in kaart gebracht. Per story brengt het development team oplossingsrichtingen in kaart. Deze worden tijdens de ontwikkeling ter controle voorgelegd aan de auditeurs. Het levert interactieve sessies op en bovenal een goedgekeurd plan van aanpak.
Tussen 13 en 15 december 2022 is de eerste versie van het Dashboard getoetst op WCAG 2.1 niveau AA. Bij deze toetsing zijn er geen toegankelijkheidsproblemen in het Dashboard gevonden. Het Dashboard krijgt daarmee direct een status A. Het volledige rapport(externe link) is in te zien via Swink.
Ronder ontwikkelde in enkele weken het Dashboard DigiToegankelijk. Snel en accuraat. Met een sterke focus op de eindgebruiker: eenvoud, gebruiksgemak en 100% toegankelijk.
Een goede performance nu en in de toekomst
De eerste stap in de ontwikkeling was niet het maken van de presentatielaag, maar juist het uitdenken van het datamodel waarbij extra aandacht werd besteed aan de performance op basis van de verwachte hoeveelheid data en de te berekenen kengetallen. Niet alleen nu, maar ook over bijvoorbeeld zeven jaar. Het datamodel focuste op het opdelen van de data in aparte tabellen, waar nodig, en het toepassen van de nodige indexen op de tabellen.
De uit te voeren queries voor het ophalen van de benodigde kengetallen zijn uitvoerig getest en gecheckt. Pas toen we daar tevreden over waren, is de eigenlijke bouw van de applicatie gestart.
Cache en het beperken van queries
Aangezien de data eenmaal per dag wordt bijgewerkt is een tweede optie om de performance zo goed mogelijk te maken en houden het toepassen van caches waar mogelijk. Zodoende kan het aantal queries dat moet worden uitgevoerd om een resultaat op het scherm te tonen tot een minimum worden beperkt.
Resultaat
De eerste versie van het Dashboard DigiToegankelijk is binnen twee maanden ontwikkelt en voldeed bij oplevering direct aan de WCAG 2.1 niveau AA richtlijnen. Een uniek resultaat! Ondertussen is er flink doorontwikkelt en is er veel nuttige functionaliteit toegevoegd en volgt er in 2025 weer een belangrijke uitbreiding die overheidsorganisaties nog meer zal helpen de digitale toegankelijkheid van hun websites en apps te verbeteren.